La Chandeleur - Het Franse pannenkoekenfeest

De datum

Elk jaar op 2 februari is het pannenkoekenfestijn - la fête des crêpes in Frankrijk.

les crêpes

Het feest van La Chandeleur stamt al uit de tijd van de Romeinen. Met dit Festa Candelarum vierden de Romeinen de terugkeer van de godin Perséphoné. 's Avonds gingen ze de straat op met toortsen en kaarsen. Perséhoné was de dochter van de godin van de vruchtbaarheid, Demeter. Ze werd geschaakt door Hades, de god van de onderwereld - het rijk van de doden, die haar tot zijn vrouw maakte. Door het verdriet van Demeter werd de wereld donker en onvruchtbaar. Uiteindelijk komt Demeter met Hades tot een overeenkomst: zes maanden per jaar mocht Perséphoné bij haar moeder zijn. Deze zes maanden werden de lente en de zomer. De andere zes maanden verbleef ze bij Hades. Deze maanden werden de herfst en de winter. '
Het feest werd in de vijfde eeuw onder paus Gelasius I een Christelijk feest. Veertig dagen na de geboorte van Jezus, gaan Jozef en Maria met hun kind naar de tempel om hun zoon aan God voor te stellen en om een reinigingsoffer te brengen.In de tempel is ook Simeon. Hij zegent Jozef en Maria en voorspelt het verloop van het leven van Jezus. Deze gebeurtenis heeft de kerk aangegrepen als invulling van La Chandeleur.
Jezus wordt in de Christelijke kerk gezien als brenger van het licht. Het woord Chandeleur komt van chandelles - kaarsen in het Frans. In de kerk brandde men gezegende kaarsen die na afloop mee naar huis gingen. Thuis werden pannenkoeken - crêpes gebakken, eenvoudig te bereiden van het meel dat nog over was van de wintervoorraad. Daarnaast symboliseert de ronde vorm en de gele kleur de zon. Op 2 februari is het 40 dagen na kerst. Het woord februari stamt af van het Latijnse februare wat reinigen betekent.
De Nederlandse naam voor La Chandeleur is Maria-Lichtmis.

De nieuwe Franse regio's - Polémique!

De 22 Franse regio’s tot 1 januari 2016:

Op initiatief van de huidige president François Hollande bestaan er in Frankrijk tegenwoordig nog maar 13 regio’s in plaats van 22 (buiten de 5 overzeese gebieden die elk als een regio gelden).  Een maatregel annex bezuiniging die volgens velen zijn doel voorbij schiet.
Resultaat: polemiek. En inderdaad, polemiek – polémique – is een woord dat ik vanuit het Frans heb geleerd. Ben je Frans, dan is je middle name Polémique. Niet overtuigd? Haast u naar het YouTube kanaal en vul de zoekterm (la) polémique in…..

Polémique – is dat nuttig? Heeft het enige betekenis?

De herindeling van de regio’s dus. Naast het terugdringen van de kosten zou de herindeling meer demografische en economische gelijkheid te genereren. Vergrijsde gebieden worden samengevoegd met minder vergrijsde; dun bevolkte gebieden met dicht(er) bevolkte gebieden. Na het Île-de-France (= Parijs en omgeving) vertegenwoordigen de zes grootste regio’s nu de helft van het PIB (produit intérieur brut= bruto nationaal product).
De 13 Franse regio’s per 1 januari 2016:

 

De bijbehorende hoofdsteden per regio:

    

Deze nieuwe grotere regio’s hebben veel meer macht dan voorheen en dit gaat ten koste van de macht van de departementen. Huisvesting, scholing, afvalverwerking, milieu… het moet weg bij het departement en valt nu onder de verantwoording van de regio. Het grote bezwaar hiertegen is dat de politiek verder van de gewone burger komt te staan. Alors, polémique alom.

Frankrijk is één van de sterkst gecentraliseerde landen ter wereld. De centralisatie is ontstaan onder de Franse koningen. Na de Revolutie van 1789 werd deze centralisatie vanwege de trage besluitvorming als rigide beoordeeld en niet in overeenstemming met het democratisch principe. Toch was president François Mitterand in 1982 de eerste zich actief bezig hield met decentralisatie. De regio’s bestonden al sinds 1955, maar in 1982 krijgen ze ook daadwerkelijk een bestuurlijke functie.

De huidige president Hollande vindt de afstand tussen de verschillende bestuurslagen te groot en geeft daarom meer macht aan de regio. Dit zou dus veel geld moeten besparen. Maar hoe dan? Het aantal regionale bestuurders is exact hetzelfde gebleven en de kranten staan vol met vacatures voor nieuwe functies bij de regiobesturen, allemaal voor bevoegdheden die bij de departementen zijn weggehaald en waar bij de regio’s geen mensen voor zijn: polémique.

Anderen vragen zich cynisch af of de decentralisatie van het land nu eindelijk een staatszaak is geworden. Frankrijk bezit immers een heuse minister van decentralisatie: polémique.

De laatste nieuwe polémique is inmiddels gelanceerd. De naamkeuze Occitanie – natuurlijk afgeleid van Oc (la langue d’Oc) – voor de zuidelijke gefuseerde regio’s,  is de Franse Catalanen in het verkeerde keelgat geschoten. Zijn deze Catalanen vergeleken bij de Spaanse Catalanen altijd erg bescheiden, nu wordt zowel hun duizend jaar oude cultuur als hun culturele identiteit met één potloodstreep van de kaart geveegd. Zouden ze nu samen met hun Catalaanse familieleden voor onafhankelijkheid gaan? Ik vrees dat ze alleen maar zeer Frans zijn….: Polémique!